Sayaka Murata’nın ödüllü romanı Kasiyer (Konbini Ningen), modern toplumun dayattığı kimliklere ve “normal” olma baskısına derinlemesine bir eleştiri getiriyor. Japon toplumuna özgü gibi görünse de evrensel bir yankı uyandıran bu hikâye, bireyin toplum içindeki yerini sorgulamasını ve kendi kimliğini bulma çabasını gözler önüne seriyor.
Romanın başkahramanı Keiko Furukura, otuzlu yaşlarının ortasında, Tokyo’da bir markette (konbini) çalışan bir kadın. Çocukluğundan itibaren çevresindekilere uyum sağlayamayan Keiko, alışılmış normlara uymayı başaramamış bir birey. İnsanlar tarafından “garip” ve “anormal” olarak etiketlenen Keiko, toplumun beklentilerinden çok uzak bir yaşam sürüyor. Ancak marketteki düzenli işi, ona bir aidiyet hissi veriyor. Çalışma rutini, onun için sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda anlam arayışını doyuran bir alan. Marketin kuralları, net talimatlar ve tekrar eden döngüsü, Keiko’nun karmaşık sosyal dünyada kendini güvende hissetmesini sağlıyor.
Murata’nın romanı, Keiko’nun toplumdan farklı bir birey olarak kabul görme mücadelesini anlatırken, modern bireyin “iş”, “evlilik” ve “başarı” kavramlarına dair dayatmalarını da sorguluyor. Toplum, Keiko’ya sürekli olarak bir partner bulmasını, daha prestijli bir işte çalışmasını ve “normal” bir yaşam sürmesini öneriyor. Ancak Keiko, bu önerilerin ardında yatan samimiyetsizliği fark ederek, kendi varoluşunu bu çerçeveler dışında tanımlamaya çalışıyor.
Roman, yalnızca bireyin toplumla çatışmasını değil, aynı zamanda toplumun bireye karşı acımasız yüzünü de gösteriyor. Keiko’nun hayatındaki diğer karakterler -aile üyeleri, iş arkadaşları ve eski tanıdıklar- üzerinden, toplumun farklı olanı dışlamaya ne kadar meyilli olduğu incelikle işleniyor. Özellikle Shiraha adlı karakter, toplumun cinsiyet ve iş hayatı ile ilgili çarpık beklentilerini yansıtarak hikâyeye ilginç bir derinlik katıyor.
Sayaka Murata’nın dili sade ve duru olsa da hikâyenin alt metni oldukça yoğun. Murata, geleneksel toplumsal rollerin birey üzerindeki baskısını ele alırken, bir yandan da “normal” olmanın ne anlama geldiğini tartışıyor. Keiko’nun hikâyesi, kimliğini toplumun gözünden değil, kendi gözünden tanımlamak isteyen herkes için güçlü bir mesaj taşıyor: Bazen “normal” olmak, özgünlüğümüzden vazgeçmek anlamına gelebilir.
Kasiyer, okurlarına yalnızca bir hikâye sunmuyor; aynı zamanda toplumsal normları sorgulamak, bireysel mutluluk kavramını yeniden değerlendirmek ve insan doğasına dair derin bir farkındalık kazanmak için bir fırsat sunuyor. Keiko Furukura’nın sessiz ama etkileyici isyanı, bu kitabı modern edebiyatın unutulmazları arasına yerleştiriyor.
Bunun hakkında geribildirim bırakın